Choroby skóry to problem, który dotyczy już kilkunastu procent populacji w naszym kraju. Prawidłowo postawiona diagnoza i terapia farmakologiczna to podstawa leczenia, ale konieczna jest również właściwa pielęgnacja chorej skóry. Zmiany skórne to problem złożony — ma podłoże fizyczne, ale ich konsekwencje pozostawiają również ślady na psychice pacjentów. Nie jest tajemnicą, że osoby z chorobami takimi jak łuszczyca, AZS czy łojotokowe zapalenie skóry są w naszym społeczeństwie stygmatyzowane. Powodem tego jest brak powszechnej świadomości, że są to choroby, którymi nie można się zarazić. Nie zmienia to faktu, że wpływają one nie tylko na wygląd zewnętrzny pacjenta, ale powodują również długotrwały, wyniszczający stres. Terapie są coraz skuteczniejsze, ale łagodzenie objawów chorób skórnych ma jeszcze dwa filary — to zdrowa dieta i pielęgnacja, która minimalizuje skutki wywołane stanem chorobowym.
Choroby skórne u dzieci i dorosłych — przyczyny i objawy
Choć objawy łuszczycy, atopowego i łojotokowego zapalenia skóry są do siebie podobne, każda z tych chorób ma inne podłoże. Postawienie poprawnej diagnozy opiera się o badania laboratoryjne i wywiad z pacjentem. Jakie są różnice pomiędzy tymi schorzeniami i co leży u podstaw każdego z nich?
Atopowe zapalenie skóry
AZS, czyli wyprysk atopowy to choroba przewlekła, dziedziczna, która może towarzyszyć pacjentowi przez całe życie. Najczęściej współistnieje z astmą oskrzelową i alergiami, czyli chorobami zależnymi od IgE. Przyczyną powstawania wyprysku atopowego jest wadliwa odpowiedź układu odpornościowego na antygeny w małych dawkach. Reakcją jest nadprodukcja przeciwciał IgE. Zmiany skórne spowodowane są utratą wody i nadmiernym przesuszeniem skóry.
Udowodniono, że AZS występuje w tzw. marszu alergicznym, co oznacza, że u pacjentów z alergiami i astmą często występuje również AZS, a objawy nasilają się w określonych sekwencjach. Ostra postać choroby znacząco obniża jakość życia pacjentów, poza widocznym na skórze wypryskiem pojawia się uporczywe swędzenie. Bardzo często dochodzi do nadkażenia ran. Po ich zbadaniu okazuje się, że doszło do zakażenia bakteryjnego np. paciorkowcem. Dlatego tak ważne jest wyeliminowanie czynników zaostrzających przebieg AZS i bardzo staranna pielęgnacja skóry atopowej.
W przebiegu AZS zalecane jest profilaktyczne stosowanie emolientów. Badania wykazały, że stosowanie ich u niemowląt z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia AZS znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo jego wystąpienia w starszym wieku.
Objawy AZS najczęściej zgłaszane przez pacjentów:
- Zmiany skórne (Do 2. roku życia są to niewielkie obszary suchej skóry zlokalizowane na fałdzie szyjnym i na zgięciach stawów. Pomiędzy 3. a 11. rokiem życia uciążliwość objawów zwiększa się, natomiast lokalizacja zmian pozostaje ta sama. U dorosłych pacjentów zmiany mogą pojawiać się na całej powierzchni ciała).
- świąd skóry, również podczas pocenia się,
- rogowacenie przymieszkowe,
- podwyższony poziom E-IgE,
- nietolerancja wełny,
- rumień twarzy, biały dermografizm,
- objaw Dennie — Morgana (charakterystyczny fałd skóry poniżej dolnej powieki),
- skłonność do zakażeń skórnych.
Objawy AZS zaostrzają się w sytuacjach stresowych stąd wniosek, że jest choroba psychosomatyczna.
Łojotokowe zapalenie skóry
W przypadku łojotokowego zapalenia skóry mamy do czynienia z nadprodukcją sebum przez gruczoły łojowe. Zwiększone wydzielanie łoju powoduje namnażanie się drożdżaka Malassezia. Wytwarzana przez nie lipaza jest czynnikiem, który powoduje stan zapalny skóry. Przyczyny ŁZS nie są jeszcze do końca zbadane, ale wiemy już, że są powiązane z czynnikami zewnętrznymi oraz nieprawidłowościami pracy układu hormonalnego. Łojotokowe zapalenie skóry nie jest dziedziczne wprost, ale należy mieć na uwadze, że jeśli ktoś z bliskiej rodziny choruje my również możemy wykazywać skłonności ku ŁZS ze względu na podobieństwo genetyczne.
ŁZS występuje głównie na głowie (pod włosami), w okolicach powiek, brwi i uszu, pod pachami, w zgięciach stawowych i fałdach skórnych, w okolicach intymnych i na tułowiu. Mężczyźni zapadają na ŁZS częściej niż kobiety.
Objawy łojotokowego zapalenia skóry to:
- tłusta, łuszcząca się skóra,
- świąd skóry w miejscu zapalenia,
- w przypadku skóry głowy również łysienie,
- łuskowate płaty skóry o żółtawym odcieniu,
- zaczerwienienia i wysięki w miejscu zakażenia.
Atopowe a łojotokowe zapalenie skóry — jakie są różnice?
Podstawową różnicą pomiędzy AZS a ŁZS jest rodzaj reakcji organizmu. Skóra dotknięta łojotokowym zapaleniem skóry jest tłusta i łuszczy się. Natomiast atopowe zapalenie skóry powoduje utratę wodę i patologiczne wysuszenie skóry. Skóra atopowa jest szorstka i pęka, natomiast w przebiegu ŁZS jest ona tłusta i łuskowata. Objawy AZS pojawiają się po kontakcie z alergenem, w przypadku ŁZS przyczyną zwykle są choroby układu odpornościowego.
Łuszczyca skóry głowy i ciała
Udowodniono, że łuszczyca to genetyczna choroba autoimmunologiczna. W przebiegu łuszczycy obserwuje się nadmierną odpowiedź układu immunologicznego, w postaci nadprodukcji komórek skóry. Prowadzi to do powstawania łuszczących się zmian, ponieważ zaburzony zostaje naturalny cykl życia komórek naskórka. Łuszczyca niewątpliwie ma tło autoimmunologiczne, o czym świadczy m.in. aktywacja osi IL-12/Th1/IFN- i Th17/IL-23 i zmiana w mechanizmach, które odpowiadają za niszczenie komórek autoreaktywnych. W przebiegu łuszczycy obserwuje się zwiększoną odporność komórek naskórka na naturalny proces eliminacji komórek uszkodzonych. Wyróżniamy dwa typy łuszczycy — typ I występuje osób młodych i ma podłoże czysto genetyczne, typ II, czyli łuszczyca dorosłych, której objawy mogą pojawiać się w wyniku działania czynników środowiskowych np. zażywania beta-blokerów czy niesterydowych leków przeciwzapalnych.
Łuszczyca, atopowe i łojotokowe zapalenie skóry — leczenie
W ciągu ostatnich lat obserwujemy duży postęp w leczeniu chorób skórnych takich jak łuszczyca, AZS i ŁZS. Terapie farmakologiczne i biologiczne dają pacjentom nadzieję, jednak same w sobie nie dadzą szybkich i spektakularnych efektów. W leczeniu stosuje się zarówno preparaty miejscowe, jak i doustne leki przeciwzapalne. Pomocna jest również terapia światłem. Leczenie łuszczycy opiera się głównie na hamowaniu namnażania się komórek naskórka za pomocą kwasu salicylowego lub retinoidów. Łojotokowe zapalenie skóry natomiast wymaga podawania (często równolegle) leków przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych. Miejscowo stosuje się ichtiol lub pirytonian cynku.
Sposoby na łagodzenie objawów skórnych u dzieci i dorosłych
Zarówno egzemy, jak i łuszczyca wymagają stałej kontroli diety oraz stosowania preparatów dermokosmetycznych. W przypadku AZS zaostrzenie objawów może nastąpić po kontakcie z alergenem — w przypadku dzieci nietestowanych dobrym rozwiązaniem jest stosowanie diety eliminacyjnej. Jest to metoda, która pozwoli na wykluczenie pokarmów, która powodują zaostrzenie zmian skórnych.
Zmiany skórne w przebiegu tych chorób mają charakter nawracający, często spowodowany czynnikami zewnętrznymi. W przypadku każdej z nich mamy do czynienia ze współistnieniem z innymi dolegliwościami np. cukrzycą, astmą, alergią czy chorobą Parkinsona. Jeśli te dolegliwości są prowadzone prawidłowo wówczas przebieg egzemy lub łuszczycy będzie łagodniejszy.
Objawy chorób skórnych łagodzi również odpowiednio skomponowana dieta — przy AZS unikać należy głównie produktów wywołujących reakcję alergiczną. Używki — alkohol i papierosy to jedna z przyczyn zaostrzania się stanów zapalnych w łojotokowym zapaleniu skóry. Łuszczyca często jest chorobą współistniejącą z zaburzeniami metabolicznymi — w tym wypadku należy ściśle kierować się wytycznymi dietetyka.
Pielęgnacja skóry głowy i ciała u pacjentów z azs, łzs i łuszczycą
Skóra zmieniona egzemą lub łuszczycą wymaga bardzo starannej pielęgnacji. Wiedza na temat kosmetyków dla skóry atopowej jest dość powszechna. Skóra przesuszona wymaga mycia emolientami i regularnie natłuszczana. W przypadku ŁZS temat jest mniej znany, prawdopodobnie dlatego, że jest ono traktowane w kategoriach wstydliwego problemu. Łojotokowe zapalenie skóry głowy to również łupież. Pomogą specjalistyczne szampony przeciwłupieżowe i mydła z pirytionianem cynku. Pielęgnacja skóry z ŁZS powinna opierać się o retinoidy i witaminę D3.
Pielęgnacja skóry z łuszczycą powinny skutecznie oczyszczać płytkę łuszczycową — warto sięgać po preparaty o działaniu antyseptycznym. Szampon na łuszczycę powinien w składzie zawierać delikatne, naturalne składniki łagodzące podrażnienia i poprawiające ukrwienie skóry.
Jakie preparaty polecać pacjentom przy chorobach skórnych?
W ciągu ostatnich kilku lat zmieniło się podejście do medycznej pielęgnacji skóry. Silne składniki chemiczne zastępowane są naturalnymi. Delikatna, roślinna pielęgnacja stosowana regularnie przynosi ulgę chorym na łuszczycę, ŁZS i AZS i daje widoczne efekty. Olejki eteryczne to naturalne środki antyseptyczne, ekstrakty roślinne odżywiają skórę, a oleje i masła nawilżają.
Healpsorin krem na łuszczycę i egzemę
Przykładem takiego preparatu jest Healpsorin krem na łuszczycę i egzemę. jego skuteczność opiera się o wykorzystanie naturalnych ekstraktów roślinnych: z żywokostu i nagietka. Olej z rokitnika jest znany z wysokiej zawartości witamin Ci E oraz silnych przeciwutleniaczy. Olej z awokado dostarcza skórze witamin A i D, które są niezbędne w pielęgnacji skóry łuszczycowej. Naturalny antyseptyk — olejek neroli nadaje piękny, cytrusowy zapach.
Healpsorin szampon na łuszczycę
Jest to specjalistyczny preparat dla osób cierpiących na łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry głowy oraz atopowe zapalenie skóry głowy. Nie zawiera barwników i konserwantów — swoją skuteczność opiera o składnik aktywny Dermosoft Dealact Liquid, który delikatnie myje skórę głowy. Szampon Healsporin zawiera kwas salicylowy i mocznik, których działanie wspierają ekstrakt z żywokostu i olejek z gorzkiej pomarańczy.
Odżywka Healpsorin
Działanie szamponu na łuszczycę i AZS uzupełnia odżywka, której zadaniem jest wzmocnienie włosów i ukojenie podrażnionej skóry głowy. Zarówno łuszczyca, jak i AZS czy ŁZS powodują, że włosy przerzedzają się, są słabe i łamliwe. Składniki zawarte w odżywce Healpsorin naśladują naturalne czynniki ich wzrostu, widocznie poprawiając ich stan. Odżywka Healpsorin tworzy na skórze i powierzchni włosów barierę ochronną, która zabezpiecza je przed działaniem czynników zewnętrznych — zanieczyszczeniami i promieniowaniem UVB.
Olejek Healpsorin
Oleje konopny, rokitnikowy, arganowy i bergamotowy są powszechnie zalecane na problemy skórne. Ich działanie łagodzące i odżywcze zostało udowodnione badaniami. Stosowanie oleju pielęgnacyjnego Healpsorin pomaga łagodzić dokuczliwe objawy łuszczycy jak swędzenie i podrażnienie skóry. Doskonale natłuszcza również suchą skórę dotkniętą AZS. Starannie dobrana kompozycja olejków i dodatek skwalenu z oliwek zapewniają delikatną i bardzo skuteczną pielęgnację miejsc dotkniętych zmianami chorobowymi.
Żel do mycia twarzy i ciała Healpsorin
Stosowanie żeli drogeryjnych z SLS może być powodem zaostrzenia stanów zapalnych skóry. W żelu Healpsorin zastosowano łagodną substancję myjącą Sodium Cocoamphoacetate z oleju kokosowego oraz Dermosoft Decalact o działaniu antyseptycznym. Dlatego żel Healpsorin jest również zalecany do mycia twarzy dotkniętej trądzikiem — substancje w nim zawarte są niekomedogenne. Mocznik zatrzymuje wodę w skórze, natomiast ekstrakty z arniki i rumianku działają łagodząco i przeciwzapalnie. Żel do mycia twarzy i ciała Healpsorin jest kosmetykiem uniwersalnym, w rodzinnym opakowaniu.
Afrykańskie czarne mydło Healpsorin
Naturalne mydło z certyfikatem COSMOS, które nie tylko myje, ale również pielęgnuje skórę. Bazą dla stworzenia tego produktu są tradycyjna receptura oraz 100% naturalnych i organicznych składników. Surowe masło Shea, nierafinowane oleje kokosowy i palmowy oraz popiół z łupin kakaowca to substancje, które zapewniają delikatną, ale skuteczną pielęgnację. Stosowanie czarnego mydła Healpsorin w atopii lub łuszczycy to sposób, by skóra utrzymywała naturalną barierę ochronną. Mydło delikatnie złuszcza naskórek nie podrażniając go, naturalne oleje zapewniają natychmiastowe nawilżenie.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Bibliografia:
- Kaczmarski M.: Leczenie dietetyczne chorych z atopowym zapaleniem skóry i współistniejącą alergia pokarmową. [In:] Atopowe zapalenie skóry. Poradnik lekarza praktyka. R.J. Nowicki (ed.). Oficyna Wydawnicza Medical Education, Warsaw 2017, 133-152
- Kamińska E.: Rola emolientów w atopowym zapaleniu skóry u dzieci, Developmental Period Medicine, 2018; XXII, 4, wyd. Aluma [dostęp 16.09.2021]
- Morawiec M., Ziembla J.: Zaburzenia skórne w chorobie Parkinsona, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 6 / 2020 / vol. 9 [dostęp 16.09.2021].
- Praca zbiorowa: Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Dermatology Review / Przeglad Dermatologiczny 2020, Vol. 107 Issue 2, p92-109. 18p.
- Buczek A., Wcisło-Dziadecka D., Sierant K., Brzezińska-Wcisło L.: Co nowego w etpiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry?, Postępy Nauk Medycznych 1a/2018, s. 49-54 [dostęp: 16.09.2021].
