Oglądając bloki reklamowe, można zauważyć, że jesteśmy coraz częściej zasypywani reklamami promującymi stosowanie magnezu. Producenci prześcigają się we wprowadzaniu na rynek coraz to nowych preparatów zawierających ten minerał, a półki apteczne uginają od różnych preparatów, a półki apteczne uginają od różnych preparatów, które zawierają magnez.
Dlaczego magnez jest tak ważny?
Jak można dbać o prawidłowe stężenie magnezu w organizmie? Czym grozi niedobór magnezu? Czy magnez można przedawkować? Na te pytania postaramy się chociaż częściowo odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Jeden z najważniejszych minerałów
Magnez jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Razem z potasem uczestniczy w przemianach energetycznych komórki, w tym w przemianach glukozy. Wpływa również na prawidłowe stężenie potasu w organizmie. Magnez wywiera wpływ na wszystkie układy organizmu. Posiada działanie przeciwstawne do efektu działania wapnia podczas skurczu mięśnia sercowego. Wywiera pozytywny wpływ na funkcjonowanie naczyń krwionośnych, działa przeciwzakrzepowo, uspokajająco na układ nerwowy, warunkuje prawidłową kurczliwość mięśni.
Magnez wspiera również reakcje obronne organizmu, pobudza układ immunologiczny, wzmagając np. wytwarzanie przeciwciał. Poprawia przyswajanie wapnia, który jest podstawowym elementem budulcowym kości, zmniejszając tym samym ryzyko osteoporozy. Aktywuje ponad 300 różnych enzymów!
Prawidłowe stężenie magnezu w organizmie
Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy/osoczu krwi wynosi 0,8-1,0mmol/l Hipomagnezemia (niedobór magnezu) często przebiega w utajeniu. Towarzyszyć jej może niedobór potasu. Wczesnymi objawami niedoboru magnezu są: zmniejszenie apetytu, nudności, wymioty, zmęczenie i ogólne osłabienie. Cięższym niedoborom towarzyszą drżenia i skurcze mięśniowe, a także zaburzenia widzenia. Stan niedoboru magnezu może predestynować do powstania chorób nowotworowych, chorób układu krążenia, układu odpornościowego i układu kostnego. Niedobór magnezu jest także niebezpieczny u kobiet w ciąży, ponieważ może powodować komplikacje w jej przebiegu (np. przedwczesne porody, wady wrodzone płodu, rzucawkę). Niski poziom magnezu w organizmie zwiększa również toksyczność glikozydów nasercowych (digoksyny).
Powstawaniu hipomagnezemii sprzyjają:
- niedostatecznie kontrolowana cukrzyca,
- chroniczne zaburzenia metabolizmu (np. choroba Crohna),
- stosowanie niektórych leków(duże dawki wapnia, antybiotyków aminoglikozydowych, niektórych leków moczopędnych, cisplatyny, amfoterycyny B i kortykosteroidów)
- zapalenie trzustki,
- marskość wątroby,
- zaburzenia czynności nerek,
- niedobór witaminy B6 i E,
- nadmiar białka i sodu w diecie,
- picie dużych ilości kawy i herbaty.
Prawidłowa dieta i suplementacja
W osiąganiu prawidłowego poziomu magnezu w organizmie może pomóc odpowiednia dieta oraz suplementacja. Produktami spożywczymi zawierającymi duże ilości magnezu są m.in. nasiona lnu, otręby pszenne, kakao, migdały, kasza gryczana, nasiona soi, orzechy arachidowe, fasola i groch, zielone rośliny i niektóre ryby, np. halibut.
Przy niedużych brakach magnezu zaleca się także jego suplementację preparatami doustnymi – zarejestrowanymi jako leki lub suplementy diety. W przypadku zapobiegania nawrotom hipomagnezemii zaleca się dawkę magnezu wynoszącą 24 mmol na dobę w dawkach podzielonych. W preparatach doustnych stosuje się różne sole magnezu. Są to asparaginian, chlorek, cytrynian, fluorek, glukoheptonian, glukonian, glicerofosforan, mleczan, lewulinian, orotan i stearynian magnezu. Przy wyborze odpowiedniego preparatu należy zwrócić szczególną uwagę na zawartą w nim sól magnezu. Powinno wybierać się te, które są najlepiej przyswajalne przez organizm oraz takie, które są zarejestrowane jako lek, ze względu na udowodnioną skuteczność i badania, którym taki preparat został poddany przed rejestracją.
Dobrze przyswajalnymi solami magnezu są na przykład:
- cytrynian (np. Magnefar)
- mleczan (np. MagneB6)
- lub glukonian (np. Maglek B6)
Po podaniu doustnym magnez wchłania się w około 30% w jelicie cienkim. Lepsze wchłanianie można osiągnąć stosując preparaty magnezu z witaminą B6. Dawki magnezu wyrażane są w mmolach lub mEq (miliekwiwalentach) magnezu, masie (mg) magnezu lub masie soli magnezowej.
Zalecane spożycie magnezu różni się nieznacznie w zależności od kraju, w którym zostały opracowane.
Dla przykładu w Wielkiej Brytanii ustalono średnie zapotrzebowanie dla kobiet 200mg (8,2 mmol) na dobę, a dla mężczyzn 250 mg (10,3 mmol) na dobę dla mężczyzn, co odpowiada referencyjnej wartości spożycia (RNI Reference Nutrient Intake): 270mg (10,9 mmol) na dobę dla kobiet i 300mg (12,3 mmol) na dobę u mężczyzn.
Z kolei w USA w ramach nowych zaleceń normy dietetyczne wyglądają następująco: średnie zapotrzebowanie: 330 do 350 mg na dobę u mężczyzn i od 255 do 265 mg na dobę u kobiet, co odpowiada zalecanemu dziennemu spożyciu od 400 do 420 mg i od 310 do 320 mg,
Wg rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia z dnia 18 maja 2010 r. zalecane dzienne spożycie magnezu w Polsce (RDA) zostało zwiększone z 300 mg do 375 mg.
Zastosowanie i środki ostrożności
Magnez stosowany jest profilaktycznie w stanach zmęczenia, w sytuacjach stresowych, zaburzeniach snu, bólach głowy (także migrenowych), astmie, arytmii, dyspepsji, zaparciach, ciąży, laktacji oraz w okresie wzrostu dzieci.
Nadmierne spożywanie magnezu może doprowadzić do powstania hipermagnezemii objawiającej się wzmożonym pragnieniem, nadciśnieniem tętniczym, osłabieniem siły mięśniowej, arytmią, spowolnionym oddechem oraz śpiączką.
Warto także pamiętać, że preparaty magnezowe są przeciwwskazane np. przy:
- hipermagnezemii,
- ciężkiej niewydolności nerek,
- bloku przedsionkowo – komorowym,
- niedociśnieniu tętniczym,
- myasthenii gravis – chorobie Erba-Goldflama,
- miastenii rzekomoporaźnej.
Trzeba także wiedzieć, że preparaty magnezu mogą zmniejszać wchłanianie antybiotyków tetracyklinowych, preparatów żelaza, fluorochinolonów, doustnych leków przeciwzakrzepowych (pochodnych warfaryny).
Podsumowując: warto stosować suplementację magnezem, ale należy to robić z umiarem i brać pod uwagę te preparaty, które najlepiej się wchłaniają i najlepiej te, które są zarejestrowane jako leki.
