Ostatnio przeprowadzone badanie przez niemieckich naukowców w Stanach Zjednoczonych pokazuje, jak trudno jest zrozumieć gwałtowny wzrost zachorowań na Covid-19. Ten brak zrozumienia ma wpływ na przestrzeganie dystansu społecznego podczas pandemii.
Przestrzeganie dystansu społecznego podczas pandemii a wzrost wykładniczy
W ostatnich dniach w Stanach Zjednoczonych rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2 przyspieszyło, szczególnie w rejonach południowych. W niektórych stanach działania związane z izolacją społeczeństwa, doprowadziły w kwietniu do masowych demonstracji. Po drugiej stronie Oceanu Atlantyckiego zniesienie ,,lockdown-u” w większości krajów europejskich spowodowało natomiast pewne rozluźnienie w zakresie zachowania dystansu społecznego.
Niemieccy naukowcy badający to zjawisko w Stanach Zjednoczonych, doszli do wniosku, że duża część populacji ma trudności z zaakceptowaniem i zrozumieniem przydatności środków związanych z izolacją i dystansem społecznym. Wyniki, opublikowane przez czasopismo PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), pokazują, że błąd poznawczy, ma wpływ na przestrzeganie przez populację zasad dystansu społecznego.
We wczesnych stadiach pandemii mamy do czynienia ze wzrostem wykładniczym, który opisuje gwałtowny wzrost zachorowań. Jeśli liczba nowych zakażeń podwaja się co trzy dni, oznacza to, że połowa osób zakażonych od początku epidemii jest zakażona od co najmniej trzech dni. To zjawisko jest trudne do uchwycenia, jak wynika z doświadczeń raportowanych w PNAS.
Model liniowy jako punkt odniesienia
Wyżej wymienione badania zostały przeprowadzone w drugiej połowie marca, gdy notowano przyspieszony wzrost zachorowań w USA. W przypadku pierwszego badania, naukowcy poprosili uczestników o oszacowanie liczby nowych przypadków w ciągu ostatnich pięciu dni.
W pierwszych trzech dniach tygodnia osoby te zwykle przeceniały liczbę zachorowań, ale w ostatnich dwóch dniach tendencja uległa odwróceniu. Tak więc w całym badanym okresie respondenci nie doszacowali wzrostu epidemii średnio o 45,7% w porównaniu z jej faktycznym rozwojem.
Tę podwójną tendencję tłumaczy się trudnością w opanowaniu gwałtownego rozprzestrzeniania się wirusa. Szacunki większości uczestników badania opierają się bowiem na liniowym modelu ewolucji epidemii.
W drugim badaniu naukowcy powtórzyli warunki pierwszego eksperymentu, ale drugą grupę podzielili na dwie podgrupy. Połowa uczestników otrzymała komunikat ostrzegawczy, że większość ludzi nie potrafi prawidłowo oszacować tempa rozprzestrzeniania się Covida-19 i że „w Stanach Zjednoczonych liczba pacjentów podwaja się co trzy dni”. Ponownie, obie grupy na początku zawyżały liczbę zachorowań, a później ją zaniżały.
Jednak szacunki grupy, która została ostrzeżona przed zaniżaniem liczby zachorowań były bliższe rzeczywistemu przebiegowi choroby niż szacunki grupy kontrolnej.
Błąd, który można skorygować
W trzecim badaniu zastanawiano się, czy można skorygować błąd pojawiający się w dwóch pierwszych badaniach. Wszyscy uczestnicy trzeciej grupy (podzielonej na dwie części) otrzymali dane dotyczące rzeczywistej ewolucji liczby przypadków w Stanach Zjednoczonych oraz ostrzeżenie o błędnym postrzeganiu wykładniczego wzrostu pandemii. Następnie poproszono ich o oszacowanie ewolucji epidemii w ciągu następnych dwóch tygodni. Podgrupa kontrolna musiała podać liczbę przypadków bezpośrednio pod koniec okresu, podczas gdy druga grupa musiała oszacować ewolucję wirusa w pięciu etapach w odstępie trzech dni. Druga grupa podała szacunki zbliżone do krzywej wykładniczej i wynik końcowy był o 173% wyższy niż w grupie kontrolnej.
To ostatnie badanie pokazało jak ważne jest stopniowe rozważenie różnych etapów wzrostu liczby przypadków przez uczestników badania. Wówczas lepiej rozumieją oni skutki gwałtownego wzrostu epidemii i są bardziej pomocni w stosowaniu środków dystansu społecznego. Autorzy badania podkreślają, że w kontekście tak poważnego kryzysu, jak kryzys Covid-19, możliwe jest skorygowanie błędu poznawczego poprzez wcześniejsze ostrzeżenie społeczeństwa.
Opracowano na podstawie artykułu : Le Monde, Etienne Meyer-Vacherand Opublikowano z 08 lipca 2020 r.
pt. ,,Covid-19 : comprendre la croissance exponentielle d’une pandémie, un défi cognitif pour la population.”
Ewa Zygadło-Kozaczuk
