Marihuana medyczna to produkt, którego przygotowywanie w aptece oraz stosowanie u pacjentów, niesie ze sobą mnóstwo pytań, zarówno ze strony pacjenta jak i farmaceuty. Pytania pojawiają się głównie z powodu statusu rejestracji marihuany jako surowca do receptury. W takim przypadku brakuje zdecydowanie ulotki dla pacjenta oraz charakterystyki leku dla specjalisty. Pacjent oczekuje bowiem podstawowych informacji dotyczących bezpieczeństwa stosowania leku, a farmaceuta wyczerpujących danych, które umożliwią mu udzielenie odpowiedzi i przekazanie niezbędnych wskazówek pacjentowi.
W związku z powyższym, artykuł nasz będzie przedstawiał, zebrane z literatury światowej informacje na temat medycznej marihuany, w formie skróconej charakterystyki. Informacje będą się odnosiły do preferowanego sposobu podania suszu jakim jest waporyzacja.
W tej części zostanie przedstawiona: postać surowca, skład, wskazania do stosowania, dawkowanie, przeciwskazania oraz środki ostrożności.
W kolejnej części, którą opublikujemy na początku przyszłego tygodnia, znajdą się natomiast informacje dotyczące interakcji medycznej marihuany z innymi lekami, działania niepożądane, przedawkowanie oraz informacje dla pacjenta do wydrukowania.
Poniżej przedstawiamy najnowsze doniesienia dotyczące medycznej marihuany, które mamy nadzieję, będą bardzo użyteczne zarówno dla lekarzy i farmaceutów, jak i pacjentów.
I. Postać surowca
Suszone kwiaty konopi.
II. Skład
W zależności od odmiany surowca, mamy różną zawartość THC i CBD. Obecnie dostępna na rynku odmiana suszu zawiera około 19% THC i 1% CBD. Według informacji producenta w 2020 r. planuje się wprowadzenie nowych odmian suszu, o niższym stosunku THC do CBD.
III. Wskazania do stosowania
Zastosowanie medycznej marihuany jest bardzo szerokie. Problematyczne jest póki co, potwierdzenie jej skuteczności we wszystkich wskazaniach, z uwagi na ograniczoną liczbę badań, ich jakość i moc dowodów.
Do tej pory doczekaliśmy się w Europie rejestracji dwóch leków opartych na kannabinoidach. Jest to : Sativex (THC i CBD) – stosowany w łagodzeniu objawów spastyczności u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym oraz Epidyolex (CBD) – stosowany w leczeniu napadów padaczkowych związanych z zespołem Lennoxa-Gastauta lub z zespołem Draveta.
W USA zarejestrowana jest doustna postać syntetycznej odmiany THC – Marinol ze wskazaniem do leczenia anoreksji w przebiegu AIDS oraz zwalczaniem nudności i wymiotów w trakcie chemoterapii u pacjentów, którzy nie odpowiadają na leki konwencjonalne.
Warto podkreślić, że stosowanie medycznej marihuany powinno stanowić uzupełnienie terapii farmakologicznej, nie zaleca się stosowania jej w monoterapii.
Część wskazań, w których postuluje się możliwe zastosowanie kannabinoidów wymieniono poniżej:
| Ból przewlekły Ból ostry Ból nowotworowy Ból głowy i migrena Nudności i wymioty Stwardnienie rozsiane Stwardnienie zanikowe boczne Choroby rdzenia kręgowego Choroba Leśniewskiego-Crona Zespół jelita drażliwego Bóle mięśniowe Fibromialgia Zaburzenia lękowe Zespół stresu pourazowego (PTSD) | Depresja Zaburzenia snu Środek pomagający w walce z uzależnieniem od benzodiazepin, opiatów i alkoholu Schizofrenia Choroba Alzheimera, Otępienie Epilepsja Autyzm Anoreksja i kacheksja Jadłowstręt psychiczny Świąd | Jaskra Choroba zwyrodnieniowa stawów Reumatoidalne zapalenie stawów Nadciśnienie Nadpobudliwość/ADHD Dystonia Choroba Huntingtona Choroba Parkinsona Zespół Touretta Astma Schorzenie autoimmunologiczne, Stany zapalne i alergie Stany zapalne skóry (dermatozy, świąd, łuszczyca) |
IV. Dawkowanie – zalecenia ogólne
Optymalna dawka medycznej marihuany powinna poprawiać stan pacjenta przy jednoczesnym minimalnym wpływie na funkcje poznawcze oraz możliwość wywołania efektu euforycznego. Z tego względu przy dawkowaniu medycznej marihuany powinna obowiązywać zasada „start low and go slow” – czyli zaczynamy od małych dawek, stopniowo je zwiększając.
Ze względu na sposób podania leku jakim jest waporyzacja, należało by przyjąć, że pojedyncza dawka leku to jeden wdech. Podczas ustalania dawki, przerwa pomiędzy kolejnymi wdechami, powinna wynosić około 15-20 minut, co wynika z czasu, po którym osiągane jest stężenie maksymalne. Po okresie ustalenia dawki, pacjentom zaleca się̨ stosowanie osiągniętej dawki optymalnej, bez konieczności odstępu czasowego pomiędzy kolejnymi wdechami.
Właściwa dawka dla pacjenta to najniższa możliwa dawka, która wywołuje pożądany efekt kliniczny (np. ulga w bólu 30% lub więcej, znacząca poprawa codziennego funkcjonowania, poprawa jakości życia), z minimalnym akceptowanym profilem działań niepożądanych.
V. Przeciwskazania do stosowania
Stosowanie marihuany medycznej powinno być bezwzględnie przeciwskazane w przypadku:
- nadwrażliwości na kannabinoidy
- karmienia piersią – prawdopodobieństwo obecności znacznych stężeń kannabinoidów w mleku matki, to możliwy niepożądany wpływ na rozwój niemowląt
- występowania w wywiadzie pacjenta lub najbliższej rodziny schizofrenii, innych psychoz, ciężkich zaburzeń osobowości czy innych schorzeń psychicznych, różnych od depresji, związanej ze stanem pacjenta ; przeciwwskazanie to dotyczy w szczególności odmian suszu o dużej zawartości THC.
- produktów o dużej zawartości CBD – przeciwwskazaniem jest aktywność aminotransferaz ponad 3-krotnie przekraczająca górną̨ granicę normy (GGN) i stężenia bilirubiny ponad 2-krotnie przekraczające GGN
- dzieci i młodzieży – głównie ze względu na zawartość THC. Produkty bazujące wyłącznie na CBD posiadają rejestracje od 2 roku życia (np. Epidyolex ). Nie zaleca się stosowania konopi medycznych (zwłaszcza w postaci wziewnej) u osób poniżej 25 roku życia. Uważa się , że kannabinoidy (głównie THC) wywierają największy niekorzystny wpływ na psychikę w okresie dojrzewania tj. pomiędzy 10 a 24 rokiem życia. Charakterystyka leku Sativex zaniża ograniczenia wiekowe do lat 18.
VI. Środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu medycznej marihuany w poniższych przypadkach:
- Planowanej ciąży ze względu na wpływ na płodność. Podczas leczenia oraz 3 miesiące po zakończeniu leczeniu, zaleca się stosowanie niehormonalnych, skutecznych, mechanicznych metod antykoncepcji zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Wynika to z możliwości osłabienia działania hormonalnych środków antykoncepcyjnych u kobiet oraz możliwego niekorzystnego wpływu na spermatogenezę.
- Ciąża – stosować można tylko w przypadkach, gdy potencjalne korzyści dla matki, wyraźnie przewyższają̨ ryzyko dla płodu.
- Zaleca się unikania stosowania w przypadkach:
- silnej niewydolności wątroby i nerek,
- poważnych schorzeń układu krążenia i naczyń mózgowych (w sporadycznych przypadkach mogą wystąpić: nadciśnienie, niedociśnienie, omdlenia, tachykardia, kołatanie serca)
- schorzeń płuc (astma, POChP)
- Należy stosować ostrożnie u pacjentów, którzy w przeszłości byli uzależnieni od alkoholu lub narkotyków. Osoby takie mogą być bardziej podatne na nadużywanie marihuany, która sama w sobie jest środkiem uzależniającym.
mgr farm. Paweł Kozaczuk
Centrum Informacji o Leku
http://www.leki-informacje.pl/
źródła: Piśmiennictwo dostępne u autora
Medyczna marihuana w aptece – teoria i praktyka cz.3
Tagi: marihuana medyczna, medyczna marihuana w aptece
