Marihuana lecznicza jest od wielu miesięcy tematem bardzo nośnym i kontrowersyjnym. Ma wielu zwolenników, ale także grupę przeciwników. W Internecie można znaleźć liczne publikacje na jej temat, ale ciągle brakuje wiarygodnych i jasno napisanych wytycznych dla pacjenta. Dlatego też zdecydowaliśmy się na opracowanie poradnika dla pacjentów, w którym przedstawimy m.in. wskazania i sposoby przyjmowania medycznej marihuany (cz.1), jak również ryzyko i środki ostrożności związane z jej stosowaniem (cz.2).
Czym jest marihuana lecznicza?
Termin „marihuana lecznicza/medyczna” odnosi się do stosowanych w celach terapeutycznych szerokiej gamy produktów pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, które mogą zawierać różne składniki aktywne (głównie kannabinoidy) i mogą być przyjmowane przez pacjenta na kilka sposobów. Zawarte w konopiach substancje aktywne decydują zarówno o profilu działania, jak i możliwych efektach ubocznych.
Marihuana lecznicza kupiona w aptece spełnia surowe wymogi, które gwarantują jej wysoką jakość, powtarzalną zawartość i czystość – nie może zawierać pestycydów, metali ciężkich, pleśni ani bakterii. Producent uprawia konopie w ustalonych, kontrolowanych warunkach. Każdy nowy zbiór jest sprawdzany pod względem wymagań jakościowych przez niezależne laboratorium.
W naszym poradniku skupimy się produktach naturalnych w postaci wysuszonych kwiatostanów żeńskich rośliny konopi ( Cannabis sativa L.).
Dostępne odmiany marihuany leczniczej
W Polsce mamy zarejestrowanych 6 odmian suszu marihuany leczniczej. Wszystkie one mają swój własny i niepowtarzalny skład. Różnią się między sobą działaniem leczniczym i dlatego też nie można ich zamieniać.
| Nazwa | Skład | Podmiot odpowiedzialny |
| Cannabis flos AURORA DEUTSCHLAND GmbH THC 1%, CBD 12% | THC: nie więcej niż 1% oraz CBD: 12% (nie mniej niż 10,8% i nie więcej niż 13,2%) | Aurora Deutschland GmbH |
| Cannabis flos AURORA DEUTSCHLAND GmbH THC 20%, CBD 1% | THC: 20% (nie mniej niż 18% i nie więcej niż 22%) oraz CBD: nie więcej niż 1% | Aurora Deutschland GmbH |
| Cannabis flos AURORA DEUTSCHLAND GmbH THC 22%, CBD 1% | THC: 22% (nie mniej niż 19,8% i nie więcej niż 24,2%) oraz CBD: nie więcej niż 1% | Aurora Deutschland GmbH |
| Cannabis flos AURORA DEUTSCHLAND GmbH THC 8%, CBD 8% | THC: 8% (nie mniej niż 7,2% i nie więcej niż 8,8%) oraz CBD: 8% (nie mniej niż 7,2% i nie więcej niż 8,8%) | Aurora Deutschland GmbH |
| Cannabis flos, Canopy Growth THC 10%, CBD 7% | THC: 10 % (nie mniej niż 9 % i nie więcej niż 11 %) oraz CBD: 7 % (nie mniej niż 6,3 % i nie więcej niż 7,7 %) | Canopy Growth Polska Sp. z o.o. |
| Cannabis sativa L., Red No 2 | THC: 19% (nie mniej niż 17,1% i nie więcej niż 20,9%) oraz CBD: nie więcej niż 1% | Canopy Growth Polska Sp. z o.o. |
Zastosowanie medyczne marihuany
W ostatnich latach przeprowadzono badania naukowe nad leczniczymi konopiami indyjskimi w odniesieniu do wielu różnych chorób. Wyniki tych badań są różne. Czasami istnieją dowody przemawiające za ich skutecznością, ale są też dowody na to, że nie zawsze lecznicze konopie indyjskie wykazują oczekiwane działanie.
Marihuana medyczna może być skuteczna w przypadku:
- bólu, skurczy mięśni i drgawek mięśniowych w stwardnieniu rozsianym lub uszkodzeniu rdzenia kręgowego;
- mdłości, utraty apetytu, wycieńczenia i osłabienia w chorobach nowotworowych i AIDS;
- nudnościach i wymiotach spowodowanych lekami lub radioterapią w chorobach nowotworowych, zapaleniu wątroby typu C lub zakażeniu HIV i AIDS;
- bólu przewlekłego;
- Zespółu Tourette’a;
- jaskry, gdy konwencjonalne leczenie nie działa lub działa niewystarczająco;
- różnych postaci padaczki (również u dzieci).
Marihuanę leczniczą próbuje się stosować ponadto w chorobie Crohna lub wrzodziejącym zapalenie jelita grubego, migrenie lub klasterowych bólach głowy, dystonii (nieprawidłowe skurcze mięśni), zaburzeniach reumatycznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów, fibromialgia), ADHD, zespole stresu pourazowego, niepokoju w chorobie Alzheimera, świądzie i urazie mózgu.
Warto wiedzieć, że marihuana medyczna nie leczy, może natomiast redukować objawy różnych schorzeń oraz pomóc zmniejszyć dawkę i działania niepożądane stosowanych innych leków. Lekarz może ocenić, na jakie schorzenie i w jakiej sytuacji marihuana lecznicza jest dobrym wyborem. Zazwyczaj marihuana lecznicza jest przepisywana wtedy, gdy tradycyjna terapia nie pomaga w wystarczającym stopniu lub jest obarczona zbyt dużym nasileniem działań niepożądanych.
Ciekawym źródłem informacji na temat zastosowania medycznej marihuany w leczeniu różnych schorzeń i jej skuteczności jest strona Międzynarodowego Stowarzyszenia Leków Kannabinoidowych, na której można znaleźć wykaz prowadzonych badań naukowych w danym wskazaniu: http://www.cannabis-med.org/studies/study.php
Leczenie z zastosowaniem konopi medycznych
Marihuana lecznicza dostępna jest wyłącznie z przepisu lekarza. W Polsce receptę może wypisać każdy lekarz, niezależnie od specjalizacji z wyjątkiem lekarza weterynarii.
Lekarz w porozumieniu z pacjentem ustala:
- Jaki rodzaj marihuany medycznej jest najbardziej odpowiedni na początek?
- Jak należy stosować lecznicze konopie indyjskie?
- Jaką ilość marihuany medycznej należy stosować za każdym razem i w ciągu dnia?
Sposoby przyjmowania medycznej marihuany
Marihuana lecznicza zacznie działać tylko wtedy, gdy przed użyciem zostanie odpowiednio podgrzana. Konopie medyczne można stosować na różne sposoby, na przykład jako herbatę lub wdychając je po odparowaniu przy pomocy waporyzatora. Inhalacja działa szybciej i silniej niż herbata. Łatwiej jest również określić prawidłowe dawkowanie.
Herbata
W przypadku stosowania marihuany leczniczej w postaci herbaty, potrzeba około 30-90 minut, zanim zacznie ona działać. Maksymalny efekt występuje zwykle po 2 do 3 godzin. Potrzeba od czterech do ośmiu godzin, aby marihuana przestała działać. Jeśli pijesz herbatę i jesz tłuste jedzenie w tym samym czasie, marihuana medyczna działa lepiej i szybciej.
Inhalacja (wdychanie)
Wdychanie działa szybciej i krócej niż stosowanie marihuany leczniczej w postaci herbaty. Przy wdychaniu organizm szybko wchłania składniki aktywne. Maksymalny efekt osiąga się w ciągu kilku minut. Dzięki temu można łatwo dostosować dawkę. Jeśli efekt jest niewystarczający, można wdychać więcej. Jeśli odczuwa się jakiekolwiek skutki uboczne, dobrze jest poczekać, aż ustąpią. Po około 3 do 4 godzin marihuana lecznicza przestaje działać.
Palenie
Regularne palenie marihuany medycznej jest szkodliwe dla zdrowia. Może uszkodzić płuca i spowodować zapalenie gardła, nosa i płuc. Dlatego odradzamy palenie marihuany leczniczej.
Olej z konopi
Olej wkrapla się pod język. Więcej informacji na temat skuteczności można uzyskać w aptece, która sporządza olej z konopi. Obecnie w Polsce nie mamy jeszcze tych postaci leku.
Czy marihuana lecznicza jest refundowana?
Na obecną chwilę medyczna marihuana nie jest w Polsce refundowana. Można ją kupić w aptece tylko za 100% odpłatnością. Średnia cena jaką trzeba zapłacić za 1 g marihuany leczniczej wynosi około 60 zł.
Instrukcja stosowania i dawkowanie – porady dla pacjenta
Herbata z konopi leczniczych – do wypicia po przygotowaniu
Jeśli chcesz przygotować herbatę z konopi leczniczych, sposób przygotowania jest następujący:
- doprowadź do wrzenia 500 ml (0,5 litra) wody w garnku z pokrywką,
- dodaj 0,5 grama konopi leczniczych,
- zmniejsz ogień i gotuj herbatę na małym ogniu pod przykryciem przez 15-20 minut,
- zdejmij garnek z ognia i przecedź herbatę,
- jeżeli chcesz wypić więcej herbaty danego dnia, powinieneś przechowywać herbatę w termosie.
Herbata do stosowania na kilka dni
Jeśli chcesz przygotować herbatę na kilka dni, powinieneś użyć 1 gram konopi leczniczych na litr wody. Po przygotowaniu – jak opisano powyżej – powinieneś dodać do ciepłej herbaty saszetkę lub łyżeczkę śmietanki do kawy w proszku. Zapobiega to przyklejaniu się substancji czynnych zawartych w herbacie do wnętrza czajniczka lub kubka po schłodzeniu, co mogłoby zmniejszyć skuteczność herbaty. Po schłodzeniu herbatę można przechowywać w lodówce do 5 dni. Jeśli chcesz wykorzystać schłodzoną herbatę, możesz ją ponownie podgrzać. Możesz również dodać cukier, syrop lub miód, aby poprawić jej smak.
Dawkowanie:
- Zwykle zaczyna się od picia 1 filiżanki (0,2 litra) herbaty wieczorem. Jeżeli po upływie jednego do dwóch tygodni nie odczuwasz zadowalających efektów, możesz w porozumieniu z lekarzem wypić dodatkowo filiżankę (0,2 litra) herbaty rano.
- Stosowanie herbaty jest dobrym rozwiązaniem na początek, jeśli nie chcesz jeszcze wykonywać inhalacji. Jeśli herbata nie przynosi wystarczającego złagodzenia objawów, możesz zdecydować się na inhalację z konopi leczniczych – w porozumieniu z lekarzem.
Inhalacja (wdychanie) marihuany leczniczej
Do inhalacji marihuany leczniczej zaleca się stosowanie waporyzatora medycznego. Waporyzatory wraz z instrukcją obsługi można kupić w aptece, przy okazji realizacji recepty na marihuanę medyczną.
Dawkowanie:
- Umieść około 200 miligramów (1 łyżeczka lub pół miarki) marihuany leczniczej w waporyzatorze.
- Podgrzej marihuanę, a następnie wykonaj jednorazową inhalację.
- Odczekaj ok. 15 minut przed ponownym wdychaniem.
- Powtarzaj kilka razy, aż do uzyskania pożądanego efektu lub do wystąpienia działań niepożądanych. Na początku rób wdechy raz lub dwa razy dziennie.
- Skonsultuj się z lekarzem jeśli chcesz zacząć robić większą ilość inhalacji. Dawkę zwiększaj powoli. Nie jest wskazane zbyt wczesne rozpoczynanie częstych inhalacji. Pamiętaj o regularnej konsultacji z lekarzem. Przepisana dawka marihuany może się znacznie różnić w zależności od osoby, która ją stosuje.
Pamiętajmy, że każde zastosowanie marihuany medycznej musi być nadzorowane przez lekarza. Lekarz za każdym razem powinien przeprowadzać wywiad z pacjentem na temat jego samopoczucia oraz efektów po zastosowaniu marihuany leczniczej.
W następnym artykule (cz. 2), skupimy się na poradach dla pacjenta dotyczących działań niepożądanych oraz środków ostrożności związanych ze stosowaniem marihuany medycznej. Bezpieczeństwo stosowania marihuany jest bowiem zagadnieniem równie ważnym jak porady dotyczące dawkowania i sposobu podania.
Opracowanie
mgr farm. Paweł Kozaczuk
mgr farm. Ewa Zygadło-Kozaczuk
