W kwietniu b.r. ukazał się bardzo ważny i długo oczekiwany dokument Ministerstwa Zdrowia, czyli „Raport opieki farmaceutycznej. Kompleksowa analiza procesu wdrożenia”. Raport jest efektem prac Zespołu ds. opieki farmaceutycznej złożonego z przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Izby Aptekarskiej oraz przedstawicieli środowiska akademickiego.
Raport opieki farmaceutycznej to rezultat prac interdyscyplinarnego zespołu
Ważnym elementem, który należy podkreślić omawiając opublikowany raport jest fakt, że jest on wynikiem prac interdyscyplinarnego zespołu oraz szerokich konsultacji dotyczących prawnych, edukacyjnych i praktycznych aspektów procesu wdrażania opieki farmaceutycznej. Po raz pierwszy na temat pracy zawodowej farmaceutów oraz ich roli w społeczeństwie wypowiedziało się w jednym miejscu tak wiele środowisk. Zapisy raportu były konsultowane m.in. z:
- Rzecznikiem Praw Pacjenta,
- Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego,
- Reprezentantami środowiska lekarskiego oraz wydziałów farmaceutycznych Uniwersytetów Medycznych,
- Reprezentantami studentów,
- Biurem Profilaktyki Zdrowotnej Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia
- Ekspertami prowadzącymi badania naukowe w obszarze opieki farmaceutycznej.
Treść raportu oparto o szereg analiz przeprowadzonych przez Departament Analiz i Strategii Ministerstwa Zdrowia oraz Departament Analiz i Innowacji Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia.
W trakcie swoich prac Zespół przeanalizował zarówno informacje na temat usług opieki farmaceutycznej realizowane na całym świecie, jak i dane na temat pilotaży oraz badań prowadzonych w tym zakresie w Polsce.
Cele strategiczne polityki zdrowotnej Polski
Bardzo ważne w raporcie jest podkreślenie roli farmaceutów w systemie ochrony zdrowia i ich udziału w usprawnieniu realizacji polityki zdrowotnej państwa. Dokument Polityka Lekowa Państwa na lata 2018 – 2022 wyznacza sześć strategicznych celów będących elementami polityki zdrowotnej Polski:
- Zmniejszenie zapadalności na choroby zakaźne poprzez skuteczne działania profilaktyczne.
- Zapewnienie bezpiecznych i skutecznych leków, dostępnych w odpowiednim miejscu i czasie.
- Stałe poprawianie stanu zdrowia populacji, dzięki optymalizacji wydatków publicznych, zapewniających możliwie najszerszy dostęp do skutecznych, bezpiecznych i kosztowo-efektywnych terapii.
- Wzmacnianie i sukcesywny rozwój potencjału sektora farmaceutycznego zlokalizowanego w Polsce.
- Uzyskiwanie jak najlepszego efektu zdrowotnego poprzez racjonalizację leczenia farmakologicznego w oparciu o dowody naukowe i wytyczne kliniczne, skuteczny nadzór oraz efektywną współpracę lekarzy i farmaceutów.
- Systematyczne podnoszenie efektywności systemu ochrony zdrowia w Polsce i osiągnięcie dodatkowych wyników zdrowotnych dzięki wykorzystaniu systemów informacyjnych.
Raport przedstawia także rozwiązania jakie w ramach opieki farmaceutycznej, mogą być zastosowane w odpowiedzi na wyzwania, przed którymi stanie w przyszłości system opieki zdrowotnej na całym świecie. Przykładem takich wyzwań jest starzenie się społeczeństwa i konsekwentny wzrost liczby osób cierpiących z powodu chorób przewlekłych, pogłębiające się zjawisko polipragmazji czy niedobór kadr medycznych (lekarzy i pielęgniarek).
Zespół ds. opieki farmaceutycznej wskazuje siedem kluczowych usług farmaceutycznych
Zespół ds. opieki farmaceutycznej wskazał wraz z kompleksową analizą wdrożenia siedem wybranych usług farmaceutycznych, które zdaniem Zespołu pozwolą na usprawnienie polityki zdrowotnej państwa oraz poprawę dostępu do racjonalnej farmakoterapii. Są to:
- Przeglądy lekowe
- Usługa Nowy Lek
- Program Drobne Dolegliwości
- Recepta Kontynuowana
- Przekrojowe kwestionariusze badania społeczeństwa
- Program profilaktyki chorób układu krążenia
- Szczepienia w aptekach
Pierwszą usługą, która miałaby zostać wprowadzona w polskich aptekach w formie pilotażu finansowanego ze środków publicznych Ministerstwo Zdrowia jest usługa przeglądu lekowego. Pilotaż w tym zakresie ma być skierowany do pacjentów obciążonych wielolekowością. Jego celem będzie wykrycie problemów lekowych oraz poprawa efektywności klinicznej stosowanej farmakoterapii.
Raport szczegółowo opisuje wszystkie ww. usług pod kątem potrzeb, działania, wymagań, a także finansowania. Zachęcamy wszystkich zainteresowanych do zwrócenia uwagi na te usługi, a także na pozostałe części raportu. Bowiem jest to pierwszy tego typu dokument tak kompleksowo opisujący wdrożenie opieki farmaceutycznej.
Wdrażanie opieki farmaceutycznej
W Raporcie nie przyjęto żadnych ograniczeń co do zakresu wprowadzanych rozwiązań, w tym możliwości organizacyjnych i czasowych wdrożenia poszczególnych usług. Przy przyjętych przez Zespół założeniach głębokiej integracji opieki farmaceutycznej z publiczną ochroną zdrowia oraz mocnym wzrostem kompetencji grupy zawodowej farmaceutów, a także istotnym wpływem jaki nowe świadczenie zdrowotne może mieć na budżet płatnika publicznego, rekomenduje się jednak stopniowe wprowadzanie usług w dłuższej perspektywie czasowej.
W dokumencie uwzględniono szczegółowy harmonogram do rozpoczęcia pilotażu i wdrożenia każdej z siedmiu usług niejako w jednym pakiecie (kwartał po kwartale). Jednakże ta wizja całościowego i jednorazowego wdrożenia nie wydaje się możliwa do zrealizowania. Zgodnie bowiem z przyjętą praktyką we wdrażaniu opieki farmaceutycznej na całym świecie, usługi wprowadza się etapowo, w wieloletniej perspektywie czasowej, w której poddawane są ewaluacji i walidacji.
Raport Zespołu ds. opieki farmaceutycznej, po Ustawie o zawodzie farmaceuty, jest kolejnym, bardzo ważnym krokiem do efektywnego wprowadzenia opieki farmaceutycznej w Polsce. Dokument ten jest przede wszystkim istotnym drogowskazem dla całego środowiska farmaceutycznego i medycznego oraz pacjentów, pokazującym kierunki zmian w polskiej farmacji.
Zachęcamy Państwa do przeczytania raportu, który załączamy poniżej:
https://e-dtp.pl/wp-content/uploads/2021/06/RAPORT_OPIEKA_FARMACEUTYCZNA-MZ-1.pdf
Opracowanie
mgr farm. Ewa Zygadło-Kozaczuk
