Infekcje sezonowe wpisane są w realia naszego klimatu. Zmiany pór roku — temperatur i wilgotności – powodują przeziębienia. Jesienna i wiosenna pogoda stwarza doskonałe warunki dla rozprzestrzeniania się wirusów. Jak skutecznie łagodzić objawy przeziębienia i infekcji wirusowych?
O odporność organizmu należy dbać przez cały rok, stosując zdrową dietę i utrzymując ciało w dobrej kondycji. Nie zawsze da się jednak zapobiec sezonowej infekcji, jak więc radzić sobie z jej pierwszymi objawami?
Sezon na przeziębienia i grypę — jakie dolegliwości pojawiają się najczęściej?
Przeziębienie to termin odnoszący się do zespołu objawów wywołanych towarzyszących infekcji wirusowej. Odnosi się ono do stanów wywołanych zakażeniem wirusami różnego typu. O grypie mówimy tylko wówczas, gdy nasz organizm atakuje wirus grypy H3N2 lub H1N1, lub H1N2. Przeciwko tym typom wirusa grypy można się zaszczepić, wówczas mamy szansę nie zachorować wcale lub przejść chorobę łagodnie.
Objawy grypy i przeziębienia są podobne, dlatego często są one mylone ze sobą. Grypa objawia się wysoką gorączką, której towarzyszą dreszcze i bóle mięśniowe. Chorzy skarżą się na bóle głowy i kaszel.
Przeziębienie ma inny przebieg — zanim wystąpi gorączka pojawia się uczucie zmęczenia i ogólnego rozbicia. Następnie ból gardła, czasem chrypka i katar. W przeziębieniu nie występuje wysoka gorączka — zwykle jest to utrzymujący się przez kilka dni stan podgorączkowy. Co rozumiemy przez to pojęcie? Chodzi o stan, gdy temperatura ciała nie przekracza 38°C.
Jak prawidłowo mierzyć temperaturę?
Zarówno o chorych na przeziębienie, jak i tych, których organizm zaatakowała grypa podstawowym objawem jest podwyższenie temperatury ciała. To właśnie jej pomiar pozwala rozpoznać, z jakim wirusem mamy do czynienia. Warto nauczyć się mierzyć temperaturę prawidłowo, aby uniknąć ryzyka popełnienia błędu.
Do pomiaru temperatury ciała używamy wyłącznie termometrów cyfrowych. Termometry rtęciowe zostały wycofane ze sprzedaży kilka lat temu. Technologie cyfrowe i termowizja pozwalają bardzo dokładnie i szybko zmierzyć temperaturę choremu. Pomiary wykonujemy:
- w pachwinach,
- u ustach,
- w uchu,
- na czole (termometrem bezdotykowym),
- w odbytnicy (ten pomiar uznaje się za najdokładniejszy).
Przyjęło się, że prawidłowa temperatura ciała to 36,6°C, ale należy pamiętać, że tutaj duże znaczenie ma miejsce, w którym jest ona mierzona. U zdrowego człowieka temperatura ciała mierzona pod pachą będzie wynosić od 35,3°C do 37,1°C, w ustach ten przedział to: 35,9°C do 37,5°C, w uchu 35,8°C do 38°C. Pomiar na czole powinien mieścić się w granicach od 36,3°C do 37,8°C natomiast w odbytnicy od 36,5°C do 37,9°C.
Temperatura ciała człowieka zależy od tego, czy znajduje się on w stanie spoczynku, czy na przykład właśnie wykonał spory wysiłek fizyczny. Na temperaturę ciała człowieka bezpośredni wpływ ma również temperatura otoczenia — pomiar będzie niższy, gdy dłuższy czas znajdowaliśmy się na przykład na mrozie. Najbardziej wiarygodny wynik pomiaru uzyskany podczas spoczynku w temperaturze pokojowej.
Technika pomiaru uzależniona jest od typu termometru. Klasyczny termometr cyfrowy musi mieć kontakt z ciałem pacjenta przez określony czas. Termometry bezdotykowe, które wykorzystujące termowizję wystarczy zbliżyć na określoną w instrukcji odległość. W obu przypadkach pomiar kończy się, dopiero gdy urządzenie nas o tym poinformuje. Termometry cyfrowe to urządzenia pracujące na baterie, należy dbać o ich regularną wymianę — słaba bateria lub uszkodzenie elektroniki może być powodem zafałszowania pomiaru.
Kiedy zbijać gorączkę u dorosłego?
Gorączka to stan, w którym ciało człowieka osiąga temperaturę powyżej 38°C i wówczas należy zacząć przyjmować leki przeciwgorączkowe. Jeśli mieści się ona w przedziale od 37°C do 38°C wówczas mamy do czynienia ze stanem podgorączkowym, który jest jasną informacją, że organizm walczy z infekcją.
Gorączkę zbajemy, stosując leki przeciwgorączkowe i bezpieczne, domowe sposoby. Jednym z nich jest krótki prysznic w chłodnej wodzie, picie dużej ilości oraz stosowanie zimnych okładów.
Jakie leki przeciwgorączkowe polecać pacjentom?
Najbezpieczniejszym lekiem przeciwgorączkowym jest paracetamol. Naturalnie pod warunkiem, że jest on przyjmowany zgodnie z zaleceniem lekarza lub dawkowaniem zawartym na ulotce leku. Osoby dorosłe mogą również zażywać kwas acetylosalicylowy — również obniża gorączkę i działa przeciwzapalnie.
Alternatywą dla paracetamolu są substancje przeciwzapalne takie jak: naproksen i ibuprofen. Warto jednak zdać sobie sprawę, że mają one szersze spektrum działania i są silniejsze niż paracetamol. Ze względu na to nie każdy pacjent może je przyjmować. Jednym z działań niepożądanych jest w tym przypadku podrażnienie błon śluzowych żołądka.
Leki przeciwgorączkowe dla dzieci — co należy o nich wiedzieć?
Gorączka u dzieci to objaw, który wzbudza niepokój rodziców. W sytuacji, gdy się pojawia należy zachować spokój i podawać leki przeciwgorączkowe dokładnie tak, jak zaleca to pediatra lub kierować się dawkowaniem na ulotce.
Każdy lek — również ten bez recepty może wywoływać działania niepożądane. Warto zapoznać się z nimi przed podaniem dziecku konkretnego preparatu. Wspomnieliśmy wyżej, że niesterydowe leki przeciwzapalne takie, jak ibuprofen to bardzo silne substancje. W związku z tym, jeśli nie jest to konieczne — lepiej nie podawać ich niemowlętom i małym dzieciom. Szczególnie gdy gorączce towarzyszy biegunka. Podanie ibuprofenu może spowodować jej zaostrzenie. Ibuprofen podajemy dzieciom w sytuacji, gdy gorączce towarzyszy ból gardła lub głowy i obserwujemy szybki rozwój stanu zapalnego.
W przebiegu ospy wietrznej, trzydniówki, anginy czy mononukleozy na gorączkę podajemy wyłącznie paracetamol. Dlaczego? Dowiedziono, bowiem, że ibuprofen zwiększa ryzyko zakażenia bakteryjnego.
Pierwszym wyborem leki przeciwgorączkowego dla niemowlęcia powinien być paracetamol. Jest to substancja przeciwgorączkowa, którą WHO zaleca jako lek przeciwgorączkowy pierwszego wyboru dla najmłodszych. W aptekach dostępne są leki dla dzieci, które w składzie mają zarówno paracetamol, jak i ibuprofen — nie powinno się ich podawać dzieciom.
Gorączka u niemowląt — jakie preparaty można bezpiecznie podawać?
Wybór leku przeciwgorączkowego dla dziecka jest kluczowy, gdy chcemy szybko i bezpiecznie zwalczyć objawy przeziębienia lub grypy. Pediatrzy wraz ze Światową Organizacją Zdrowia zalecają podawanie paracetamolu na gorączkę u niemowląt i dzieci. Najlepiej, jeśli jest to preparat w syropie — mamy wówczas kontrolę nad dawkowaniem. Obecnie odchodzi się od podawania czopków przeciwgorączkowych niemowlętom, ponieważ nie zawsze całość dawki zdąży się wchłonąć przed kolejnym wypróżnieniem.
Jaki paracetamol dla dzieci wybrać? Na liście leków przeciwgorączkowych dla niemowląt wyróżnia się Pedicetamol. Lek można podawać od pierwszych dni życia, a to oznacza, że jest bardzo delikatny dla przewodu pokarmowego. Pedicetamol jest metabolizowany do nietoksycznych związków, które bezpiecznie rozpuszczają się w wodzie. Lek można podawać na gorączkę, która jest objawem różnego typu infekcji — również tych umiejscowionych w układzie pokarmowym.
Dzieci niechętnie przyjmują leki. Duża ilość syropu do połknięcia może stanowić problem. Aby kuracja była skuteczna musimy zadbać o prawidłowe dawkowanie, więc im mniej płynu, tym lepiej. Pedicetamol wyróżnia się głównie tym, że oferuje wysoką dawkę paracetamolu, przy czym dziecko ma do połknięcia 75% mniej płynu, niż w przypadku innych preparatów przeciwgorączkowych. Skoncentrowany lek — Pedicetamol dla niemowląt podaje się za pomocą kroplomierza. To zdecydowanie ułatwia jego podawanie najmłodszym. Dla starszych dzieci dostępna jest wersja ze strzykawką.
Wybór leku przeciwgorączkowego dla dziecka nie może być przypadkowy. Warto zdecydować się na preparat bezpieczny i skuteczny i stosować go zgodnie z zaleceniami lekarza pediatry.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Bibliografia:
- Anderson B. J.: Paracetamol w: Paediatric Clinical Pharmacology, CRC Press 2010.
- Przybyła G., Szychowski K.: Paracetamol – An old drug with new mechanisms of action, Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology [doi: 19.09.2021]
