Niedługo mają się rozpocząć szczepienia na COVID-19. Kilka szczepionek jest już w końcowej fazie rozwoju i lada moment mają trafić do różnych krajów aby jak najszybciej można było nimi zaszczepić jak największą liczbę osób. W związku z powyższym IATA (International Air Transport Association) oraz eksperci ds. logistyki zwracają uwagę na wyzwania jakie niesie ze sobą transport szczepionki i szybka, masowa dystrybucja.
1. Dystrybucja szczepionki- globalne ustalenia
Jak dostarczyć szczepionki każdemu człowiekowi na ziemi? Jest to pytanie, na które osoby zaangażowane w transport drogą powietrzną i lądową, a także organizacje pozarządowe – próbują odpowiedzieć.
Przez kilka następnych miesięcy zobaczymy jak sprawdzają się obecnie robione ustalenia.
,,Rok 2021 będzie prawdziwym wyzwaniem dla łańcucha logistycznego”, przewiduje Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA). W związku z tym IATA w petycjach, regularnie umieszczanych na swojej stronie, wzywa rządy do podjęcia starannego planowania dystrybucji szczepionek na COVID-19, tak aby w momencie transportu szczepionek do danego kraju, każdy wiedział, jakie zadania ma wykonywać w tym zakresie. IATA ostrzega również przed potencjalnie poważnymi ograniczeniami, które mogą wpłynąć na transport szczepionek drogą powietrzną.
2. Transport lotniczy
W normalnych warunkach, transport lotniczy odgrywa kluczową rolę w dystrybucji szczepionek i ma swoją ugruntowaną pozycję. Samoloty są odpowiednio przystosowane do przewozu produktów wrażliwych na temperaturę i mają odpowiednie procedury do ich transportu. Jednakże wyzwanie dotyczące transportu i dystrybucji szczepionki na COVID-19, jest wyzwaniem dużo trudniejszym. Wiąże się to z kilkoma bardzo ważnymi czynnikami tj. skala przedsięwzięcia, jego złożoność, kwestie warunków transportu (dla niektórych szczepionek jest to temperatura -70 stopni Celsjusza) i jego szybkość, bezpieczeństwo, a także koszty. „Bezpieczna dostawa szczepionek na COVID-19 będzie misją stulecia dla światowego przemysłu lotniczego”- twierdzi Alexandre de Juniac, dyrektor generalny i CEO IATA. ,,Skuteczne dostarczenie światu miliardów dawek szczepionki będzie wiązało się z ogromnie złożonymi wyzwaniami logistycznymi i programowymi w całym łańcuchu dostaw. Cieszymy się na współpracę z rządami, producentami szczepionek i partnerami logistycznymi w celu zapewnienia bezpiecznego i niedrogiego wdrożenia dystrybucji szczepionki na COVID-19 na całym świecie” – powiedział dr Seth Berkley, dyrektor generalny Gavi – Vaccine Alliance.
3. Szczepionki – warunki transportu
Szczepionki muszą być przeładowywane i transportowane zgodnie z międzynarodowymi wymogami prawnymi, w kontrolowanej temperaturze.
Priorytety, o których mówi się coraz więcej, a które związane są z globalną dystrybucją szczepionki, na skalę dotychczas nieznaną, obejmują:
- Dostępność pomieszczeń i sprzętu o kontrolowanej temperaturze, co wiąże się z optymalizacją wykorzystania lub przebudową istniejącej infrastruktury.
- Dostępność wykwalifikowanego personelu na każdym etapie transportu i dystrybucji szczepionek.
- Utrzymanie odpowiednich warunków monitorowania transportu i dystrybucji szczepionek w celu zapewnienia ich integralności.
- Zapewnienie bezpieczeństwa transportu i dystrybucji szczepionek. Należy poczynić ustalenia, które zapewnią, że przesyłki będą zabezpieczone przed fałszerstwami kradzieżami.
- Zapewnienie skutecznej współpracy z organami ds. zdrowia (Agencje Leków. Ministerstwa Zdrowia) i organami celnymi.
- Ustanowienie przyspieszonych procedur przelotów i lądowań dla lotów, w których przewożone są szczepionki na COVID-19
- Zwolnienie członków załogi z wymogów dotyczących kwarantanny w celu zapewnienia utrzymania ciągłości łańcuchów dostaw szczepionek.
- Ustalenie priorytetów dla przylotów przesyłek zawierających szczepionki, aby zapobiec problemom związanym z opóźnieniami lotów, a tym samym problemom z zachowaniem odpowiedniej temperatury.
4. Zdolność przewozowa
Oprócz wymogów w zakresie przygotowania i koordynacji transportu, rządy muszą wziąć pod uwagę obecne ograniczenie zdolności przewozowych w sektorze światowego transportu lotniczego. IATA ostrzega, że wraz z drastycznym ograniczeniem ruchu pasażerskiego, zmniejszyła się także liczba samolotów poszczególnych linii lotniczych.
WHO, UNICEF i Gavi informują już od kilku miesięcy o poważnych trudnościach w utrzymaniu programów szczepień w związku z kryzysem pandemii COVID-19, częściowo z powodu ograniczonej łączności powietrznej.
„Świat niecierpliwie czeka na bezpieczną szczepionkę przeciwko COVID-19. Obowiązkiem nas wszystkich jest zapewnienie, aby wszystkie kraje miały bezpieczny, szybki i sprawiedliwy dostęp do szczepionek na COVID-19. UNICEF będzie przewodził tej globalnej akcji dostępności do szczepień, co może być największym i najtrudniejszym działaniem w dotychczasowej historii tej agendy. Rola linii lotniczych i międzynarodowych firm transportowych będzie w tych wysiłkach krytyczna” – powiedziała Henrietta Fore, dyrektor wykonawcza UNICEF-u.
Skala dostaw szczepionek na COVID-19 jest ogromna. Pojedyncza dawka dla 7,8 miliarda ludzi wystarczyłaby na zapełnienie 8000 747 samolotów towarowych! Pomocny będzie oczywiście także transport lądowy, ale wiadomo, że bez szerokiego wykorzystania transportu lotniczego, operacja dystrybucji szczepionek się nie uda. „Nawet zakładając, że połowa potrzebnych szczepionek może być transportowana drogą lądową, branża transportu lotniczego nadal będzie musiała zmierzyć się z największym wyzwaniem w swojej historii.
Planując swoje programy szczepień, szczególnie w krajach rozwijających się, rządy muszą uważnie rozważyć ograniczone obecnie możliwości przewozowe ładunków lotniczych. Jeśli granice pozostaną zamknięte, podróżowanie zostanie zakłócone, flota zostanie uziemiona, a pracownicy zwolnieni, zdolność do dostarczania ratujących życie szczepionek będzie poważnie zagrożona” – powiedział w oświadczeniu Alexandre de Juniac z IATA.
Źródła:
- Komunikat IATA z 9.11.2020 r.
- Josefa Lopez, Covid-19 : pourquoi la livraison des vaccins est un immense défi logistique, Le Monde , 27 novembre 2020
