Zaburzenia wywoływane przez koronawirus SARS-CoV-2 nadal zaskakują różnorodnością objawów, niekiedy nietypowych. Zobacz, czym charakteryzują się objawy COVID-19.
Artykuł opublikowany 25 kwietnia we francuskim dzienniku Le Monde, rzuca nowe światło na przebieg choroby COVID-19. Oprócz objawów ze strony płuc, koronawirus może także wywoływać objawy m.in. ze strony wątroby, nerek i serca.
Na temat przebiegu choroby COVID-19 opublikowano już niejeden artykuł naukowy i postawiono niejedną hipotezę. W tym kontekście, stwierdzenie, że choroba COVID-19 jest patologią różniącą się od innych infekcji wirusowych dróg oddechowych, daje dużo do myślenia.
Le Monde w swoim artykule przytacza następującą opinię lekarza infekcjologa Xaviera Lescure, ze szpitala Bichat w Paryżu: „ta infekcja może prowadzić do objawów, z których niektóre są nietypowe, np. pojedyncze zaburzenia neurologiczne, takie jak utrata węchu (anosmia) i utrata smaku (agueusia) lub uszkodzenie naczyń krwionośnych kończyn, przypominające objawy odmrożenia palców u rąk i stóp” – mówi Dr Lescure. „Dodatkowo początek choroby często nie ma jednoznacznego przebiegu. Czasem objawy przypominają grypę. Niekiedy może dochodzić do tzw. burzy cytokinowej, spowodowanej nadmierną reakcją układu immunologicznego, której nie da się przewidzieć” – dodaje specjalista.
Do niedawna twierdzono, że kluczowym dniem, w którym można przewidzieć rokowania dla danego pacjenta, jest siódmy dzień choroby (D7). Obecnie już widomo, że gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia pacjenta może nastąpić także w drugim tygodniu choroby, mimo pierwszych łagodnych objawów i pacjentów nie mających innych dodatkowych schorzeń. Jest to kolejną trudnością w monitorowaniu i ustaleniu przebiegu choroby. Różne objawy kliniczne wskazują na to, że COVID-19 jest także chorobą ogólnoustrojową, charakteryzującą się rozproszonym uszkodzeniem wielu tkanek i narządów.
U niektórych pacjentów koronawirus wywołuje wystąpienie zdarzeń zakrzepowo-zatorowych, zwłaszcza zapalenie żył głębokich, a nawet możliwość wystąpienia zatoru płucnego. U innych pacjentów występuje uszkodzenie ścianek małych naczyń, tętniczek i naczyń włosowatych, co z kolei prowadzi do uszkodzenia nerek. Zaburzenia czynności nerek obserwuje się u około 5% przypadków lżejszych postaci COVID-19 i nawet do 30% u pacjentów będących w stanie ciężkim.
Uszkodzenia małych naczyń wpływają również na układ pokarmowy i na układ naczyń mózgowych. Te rozproszone uszkodzenia małych naczyń są uważane za część bardzo szerokiego spektrum klinicznego obserwowanego w COVID-19. Według Dr Lescure, mogą one wyjaśniać bardzo dziwne zachowania pacjentów, w tym upośledzenie funkcji wykonawczych.
Poza utratą węchu i smaku, opisano na początku tego miesiąca, inne zaburzenia obwodowego układu nerwowego. Autorami tych doniesień są lekarze chińscy i włoscy. Stwierdzili oni występowanie przypadków zespołu Guillaina-Barrégo w przebiegu COVID-19. Są to powikłania, które trwają długo i mogą wymagać intensywnego leczenia szpitalnego, a charakteryzują się paraliżem mięśni czterech kończyn oraz koniecznością podłączenia chorego do respiratora z powodu uszkodzenia mięśni oddechowych.
Dwa przypadki zespołu Guillaina-Barrégo zaobserwowane zostały także przez zespół Dr Djillali Annane, kierownika oddziału intensywnej terapii w szpitalu Raymond-Poincaré w Garches. Dr Annane uważa, że w najbliższych tygodniach, a nawet miesiącach, takich przypadków będzie coraz więcej. Pojawiają się one zazwyczaj od trzech tygodni do miesiąca, po zakażeniu koronawirusem. Ale to co bardziej zaskakuje specjalistę ze szpitala Raymond-Poincaré, to fakt, że w czasie zachorowania na Covid-19, u niektórych pacjentów może dochodzić do uszkodzeń neurologicznych, takich jak uszkodzenia nerwów czaszkowych, które zapewniają ruchy gałki ocznej i ruchy języka. U innych pacjentów może dochodzić też do dysfunkcji dróg ruchowych mózgu. Do tego typu uszkodzeń mogą dochodzić także oznaki uszkodzenia serca tj. zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu pracy serca i zawał serca, mimo nieobecności niedrożnych tętnic wieńcowych.
Badania nad przebiegiem choroby COVID-19 i powikłaniami narządowymi są cały czas w toku i cały czas zaskakują. Bezsporny pozostaje jednak fakt, że dotychczasowe doniesienia nt. pacjentów zakażonych koronawirusem są bardzo różnorodne. Lekarze i naukowcy są cały czas konfrontowani z różnorodnością objawów i ich atypowym przebiegiem.
Dotychczas opisano objawy COVID-19 ze strony różnych układów i narządów :
– ośrodkowego układu nerwowego (tj zaburzenia świadomości, senność, apatia, drgawki, udar mózgu),
– płuc (trudności w oddychaniu, ostra niewydolność oddechowa, zator płuc),
– wątroby (zaburzenia pracy wątroby z podwyższeniem enzymów wątrobowych),
– nerek (ostra niewydolność nerek),
– układu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha),
– obwodowego układu nerwowego (uszkodzenie tego układu – zespół Guillaine-Barre),
– oczu (zapalenie spojówek),
– nosa (utrata węchu i smaku, katar),
– serca i naczyń krwionośnych (opisane w powyższym artykule).
Opracowanie i tłumaczenie Ewa Zygadło-Kozaczuk
Na podstawie artykułu z Le Monde z dnia 25 kwietnia 2020 r. pt. „Poumons, foie, reins, cœur, nerfs… le Covid-19, une maladie multicible”.
