Wakacje to czas beztroski. Pikniki na polanie, wędrówki po górach, biwakowanie w lesie. Na lato i brak naszej czujności czekają… kleszcze.
Kleszcze to stawonogi należące do gromady pajęczaków – podobnie jak pająki i roztocza. W Polsce występuje około 20 gatunków kleszczy. Najczęściej możemy zetknąć się z kleszczem pospolitym(Ixodes ricinus), łąkowym (Dermacentor reticulatus) i obrzeżkiem gołębniem (Argas reflexus). Te maleńkie, niewinnie wyglądające stworzenia są jednymi z najbardziej niebezpiecznych dla człowieka pasożytów.
Towarzyszą nam od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni – mniej więcej od połowy marca do końca listopada. Trudno się przed nimi ustrzec, gdyż żerują prawie wszędzie. Preferują tereny o wysokiej wilgotności i umiarkowanej temperaturze. Najczęściej możemy je spotkać na łąkach, w lasach, w zaroślach nad jeziorem czy rzeką. Nie lubią słońca. Wbrew powszechnej opinii, nie skrywają się w głębi lasu, a na jego obrzeżach. Kleszcze nie żyją na drzewach, nie skaczą więc na nas z wysokości. Częściej ukrywają się w trawach lub krzewach, na skraju ścieżek i pod drzewami. Warto pamiętać, że na kleszcze możemy natknąć się również w mieście – na miejskich terenach rekreacyjnych, trawnikach, w ogrodach, altankach działkowych itp.
Kleszcze są ślepe, ale doskonale wyczuwają ciepło, drgania powietrza i zapach potu. Ich ślina ma właściwości znieczulające, dlatego nie czujemy ich ukąszenia.
Jak się chronić przed kleszczami?
Dlaczego spotkanie z kleszczem może być aż tak niebezpieczne?
Około 40% kleszczy jest zakażonych różnymi groźnymi chorobami, do których należy m.in. kleszczowe zapalenie mózgu oraz borelioza. Choroby te są przenoszone wraz z ukąszeniem zakażonego nimi kleszcza-nosiciela. Istotnym czynnikiem jest także czas kontaktu ze skórą ofiary. Typowym objawem zakażenia są zmiany skórne w postaci pierścieniowatego rumienia wędrującego. Występuje on u ok. 40 do 50% chorych. Zwykle rumień ma średnicę powyżej 5 cm. Jego nazwa bierze się z faktu, iż początkowo ma on kształt koła o średnicy 1 – 1,5 cm, które się powiększa, blednie od środka i zanika. Rumień jednak nie zawsze jest widoczny. Czasami jest mylony ze śladem po ugryzieniu, otarciem lub uczuleniem.
Sposoby ochrony:
Najważniejszy jest spokój – pamiętaj, że nie każdy kleszcz przenosi choroby! Nie każde ukąszenie prowadzi do zakażenia. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu i jego następstwom są szczepienia ochronne. Wybierając się na spacer, warto także przestrzegać pewnych zasad:
- zadbaj o odpowiedni ubiór – czapka, długie spodnie, koszula lub bluza z długimi rękawami (przylegające do ciała lub zakończone ściągaczami) oraz zakryte buty; odpowiedni kolor ubrania– na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze;
- unikaj ścieżek porośniętych gęstymi trawami;
- Po każdym spacerze w lesie bądź na łące dobrze sprawdź swoją skórę. Poproś kogoś o sprawdzenie Twoich pleców i tyłu nóg. Kleszcze najczęściej możemy znaleźć w zgięciach łokci lub pachwinach;
- stosuj repelenty – przed wycieczką do lasu czy spacerem na łąkę koniecznie spryskaj się sprayem lub aerozolem, który odstraszy kleszcze.
Pamiętaj! Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem!
Bibliografia / Dowiedz się więcej:
https://www.kleszcze.info.pl/jak-sie-chronic
https://www.gov.pl/web/zdrowie/co-nalezy-wiedziec-o-kleszczach
