Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Tufts ujawnia alarmujące dane dotyczące wpływu napojów słodzonych na zdrowie publiczne. Według opublikowanej w „Nature Medicine” analizy, te popularne produkty są odpowiedzialne za ponad 2,2 miliona nowych przypadków cukrzycy i 1,1 miliona nowych przypadków chorób serca każdego roku na całym świecie.
Globalne nierówności zdrowotne
Raport podkreśla, że skutki spożycia napojów słodzonych są szczególnie dotkliwe w krajach rozwijających się. W Ameryce Łacińskiej i na Karaibach odpowiadały one za niemal 24% nowych przypadków cukrzycy typu 2 w 2020 roku, z kolei Afryce Subsaharyjskiej, gdzie wzrost liczby diagnoz był największy w latach 1990–2020, napoje te przyczyniły się do ponad 21% nowych przypadków cukrzycy i 11% chorób serca.
Sytuacja w takich krajach jak Kolumbia, Meksyk i RPA jest szczególnie trudna. W Kolumbii niemal połowa (48%) wszystkich nowych przypadków cukrzycy wiązała się z konsumpcją napojów słodzonych, podczas gdy w Meksyku było to prawie jedna trzecia. W RPA napoje te odpowiadały za 27,6% nowych przypadków cukrzycy i 14,6% chorób sercowo-naczyniowych.
Dlaczego napoje słodzone są tak groźne?
Napoje słodzone powodują szybki wzrost poziomu cukru we krwi, dostarczając jednocześnie niewielkiej wartości odżywczej. Regularne ich spożywanie prowadzi do insulinooporności, nadwagi oraz szeregu problemów metabolicznych, zwiększając ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 i chorób serca.
Marketing i kultura influencerów
Dariush Mozaffarian, dyrektor Instytutu „Food is Medicine” na Uniwersytecie Tufts, wskazuje, że napoje słodzone są intensywnie promowane w krajach o niskich i średnich dochodach, gdzie ludzie mają mniejszy dostęp do skutecznej opieki zdrowotnej. Dr Catherine Kanari z Amref Health Africa w Kenii dodaje, że rosnąca popularność napojów słodzonych jest napędzana przez influencerów, którzy promują je młodym ludziom, szczególnie w obszarach miejskich, zastępując edukację żywieniową w szkołach.
Wezwanie do działania
Autorzy badania podkreślają konieczność podjęcia szeroko zakrojonych działań, takich jak kampanie edukacyjne, regulacja reklamy oraz wprowadzenie podatków na napoje słodzone cukrem. Meksyk już w 2014 roku wprowadził taki podatek, co może stanowić przykład dla innych krajów.
Źródło: Sugary drinks linked to millions of new diabetes and heart disease cases – study
Czy wiesz, co pijesz?
Orientacyjna ilość cukru w przykładowych napojach o pojemności 250 ml:
- Cola (klasyczna)
- zawiera około 27 g cukru
- To mniej więcej 5,5 łyżeczki cukru.
- Sok pomarańczowy (niesłodzony, 100%)
- Zawiera średnio 22-24 g cukru (naturalnie występującego)
- To około 4,5 łyżeczki cukru.
- Napój energetyczny (klasyczny)
- Zawiera średnio 27-30 g cukru
- To 5,5 do 6 łyżeczek cukru.
- Lemoniada (gotowa, słodzona)
- 25-28 g cukru
- To około 5,5 łyżeczki cukru
- Kawa mrożona (butelkowana)
- 24-26 g cukru
- To około 5 łyżeczek cukru
- Smoothie owocowe (gotowe, z dodatkiem cukru)
- 30-35 g cukru
- To około 6-7 łyżeczek cukru
- Mleko smakowe
- 23-25 g cukru
- Odpowiada to około 5 łyżeczek cukru
- Sok jabłkowy (100%, niesłodzony)
- 22-24 g cukru (naturalny)
- To około 4,5 łyżeczki cukru
- Napój izotoniczny (klasyczny)
- 18-20 g cukru
- Odpowiada to 3,5-4 łyżeczkom cukru
- Kefir smakowy (np. truskawkowy)
- 16-18 g cukru
- Około 3,5 łyżeczki cukru
Dla porównania Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca ograniczenie dziennego spożycia cukru do 25 g (około 5 łyżeczek) dla dorosłych, co oznacza, że już jedna porcja z większości tych napojów przekracza sugerowaną normę!
Warto pamiętać, że nawet jeśli powyższe przykłady zawierają cukry naturalne (jak soki), wciąż dostarczają spore ilości kalorii, co przekłada się na wpływ poziomu glukozy we krwi. Wybierając zdrowsze opcje, warto sięgać po wodę, herbaty niesłodzone i naturalne napoje bez dodatku cukru, a także czytać informacje na etykietach produktów, Zawierają one dokładne informacje zarówno o kaloryczności, jak i zawartości cukru (zazwyczaj podane są na 100 ml lub 100 g w zależności od typu artykułu spożywczego).
Noworoczne postanowienia, które mają znaczenie
Noworoczne postanowienia to jak świeży start, moment, w którym decydujemy się zadbać o siebie i swoje zdrowie. Jednym z najlepszych pomysłów na pozytywną zmianę jest odstawienie słodzonych napojów. Może wydawać się to małym krokiem, ale efekty potrafią być spektakularne.
Dlaczego warto?
Więcej energii bez cukrowych spadków
Słodzone napoje dostarczają szybkiej dawki cukru, ale po chwilowym „zasileniu” następuje gwałtowny spadek energii. Woda, herbata czy woda z cytryną utrzymują równowagę i pozwalają czuć się stabilnie przez cały dzień.
Lepsza kontrola wagi
Rezygnacja z napojów gazowanych i soków o wysokiej zawartości cukru pomaga ograniczyć spożycie pustych kalorii. To sprzymierzeniec nie tylko w walce z nadwagą, ale też w budowaniu zdrowych nawyków.
Zdrowsze zęby
Mniej cukru to mniej problemów z próchnicą. Kwasowe i słodkie napoje negatywnie wpływają na szkliwo, a ich ograniczenie szybko poprawia stan jamy ustnej.
Lepsze nawodnienie
Wbrew pozorom słodzone napoje często odwadniają organizm. Sięgając po wodę, faktycznie dbasz o właściwy poziom nawodnienia, co ma pozytywny wpływ na koncentrację, wygląd skóry i ogólne samopoczucie.
Zamiast słodkich napojów możesz wybrać wodę z plasterkiem pomarańczy, orzeźwiającą herbatę miętową albo domowy napój izotoniczny z cytryną i odrobiną miodu. Proste zmiany dają wielkie efekty.
Może to właśnie Twoje postanowienie na nowy rok stanie się początkiem zdrowszego życia bez cukrowych pułapek?
Więcej porad związanych ze zdrowym stylem życia znajdziesz w Strefie Pacjenta.
Nie przegap: Jak wytrwać w postanowieniach noworocznych?
