Produkty kosmetyczne podlegają regulacjom prawnym na poziomie europejskim aby z jednej strony zapewnić bezpieczeństwo konsumentom, a z drugiej wspierać innowacyjność i konkurencyjność tego sektora.
1. Bezpieczeństwo produktów kosmetycznych i prawodawstwo
Niezależnie od procesów produkcyjnych lub kanałów dystrybucji wszystkie produkty kosmetyczne wprowadzane na rynek Unii Europejskiej, muszą być przede wszystkim bezpieczne.
Aby ułatwić pozyskiwanie informacji odnośnie dozwolonych i niedozwolonych substancji, które mogą się znaleźć w składzie kosmetyków, Komisja Europejska prowadzi bazę CosIng, którą można bezpłatnie skonsultować.
Baza zawiera m.in. listę substancji zabronionych w produktach kosmetycznych, listę substancji, które nie powinny znaleźć się w kosmetykach z pewnymi zastrzeżeniami, listę dopuszczonych barwników, konserwantów oraz filtrów UV. Przeglądanie bazy może być pomocne nie tyko dla producenta, ale także dla użytkownika końcowego, który w stosunkowo prosty sposób może sprawdzić czy dany produkt kosmetyczny jest bezpieczny.
Co prawda wszystkie kosmetyki podlegają rejestracji w bazie Cosmetic Products Notification Portal prowadzonej przez Komisję Europejską, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że notyfikacja produktu w bazie nie jest równoznaczna z poświadczeniem bezpieczeństwa danego produktu. Komisja Europejska nie wydaje w tym względzie żadnych certyfikatów, ponieważ na podmiocie odpowiedzialnym ciąży obowiązek zagwarantowania, że produkt kosmetyczny wprowadzany do obrotu na terenie UE jest produktem wytwarzanym zgodnie z wymogami Dobrej Praktyki i bezpiecznym.
Ponad rok temu, 1 stycznia 2019 roku, weszła w życie w Polsce nowa ustawa o produktach kosmetycznych, która w dużym fragmencie odnosi się przede wszystkim do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 roku dotyczącego produktów kosmetycznych. Ustawa uregulowała przede wszystkim kwestię odpowiedzialności producentów i dystrybutorów produktów kosmetycznych oraz wprowadziła pojęcie osoby odpowiedzialnej, która gwarantuje spełnienie określonych wymogów przez każdy wprowadzony do obrotu produkt kosmetyczny.
Dodatkowo w nowej ustawie przewidziano możliwość prowadzenia dokumentacji produktu kosmetycznego nie tylko w języku polskim, ale także w języku angielskim, z wyjątkiem części raportu oceny bezpieczeństwa produktu kosmetycznego, który nadal ma być sporządzany w języku polskim. Utworzono także System Informowania o Ciężkich Działaniach Niepożądanych Spowodowanych Stosowaniem Produktów Kosmetycznych.
Nowością jest także wprowadzenie do ustawy kar finansowych za naruszenie poszczególnych wymogów, określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 przez producentów, osoby odpowiedzialne wprowadzające produkt do obrotu oraz dystrybutorów. Wysokość tych kar waha się od 10 do100 tysięcy złotych. Najwyższa kara grozi za wprowadzenie do obrotu produktów kosmetycznych nie spełniających norm ww. Rozporządzenia. Kary grożą także m.in. za niestosowanie dobrej praktyki wytwarzania i jest to kwota w wysokości 50 tysięcy złotych.
2. Odpowiedzialność dystrybutora
Dystrybutor jest odpowiedzialny za transport, a także magazynowanie wyrobów gotowych. Z punktu widzenia producenta oraz dystrybutora bardzo ważne jest więc zapewnienie odpowiednich warunków transportu produktów kosmetycznych, tak aby dotarły one do końcowego użytkownika w niezmienionym stanie, z zachowaniem wszystkich parametrów jakości.
Należy też pamiętać, że każdy dystrybuowany produkt kosmetyczny musi być identyfikowalny. W praktyce oznacza to, że w całym łańcuchu dostaw, dane związane z przepływem produktu mogą być w każdej chwili odzyskane. Wszyscy uczestnicy zaangażowani w dostawę produktu są znani i ponoszą za niego odpowiedzialność
Obecne rozwiązania logistyczne pozwalają na całodobowy transport kosmetyków w odpowiednich warunkach, zapewniając właściwą temperaturę i śledzenie trasy produktów. Firmy wytwarzające kosmetyki mają także możliwość śledzenia produktów w łańcuchu dostaw. Jest to bardzo korzystne, ponieważ w przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości lub uszkodzeń, można dotrzeć do odpowiedniej partii towaru i wycofać go. Taka sytuacja wiąże się jednak ze stratami dla producenta.
Aby unikać tego typu zdarzeń, bardzo ważne jest posiadanie przez dystrybutora kosmetyków takiego systemu zapewnienia jakości i warunków magazynowania oraz transportu, które minimalizują negatywne zdarzenia podczas dystrybucji. Producent ma wtedy pewność, że nie tylko on dba o jakość przy wytwarzaniu i magazynowaniu swoich produktów, ale taką samą filozofię działania reprezentuje wybrany przez niego do współpracy dystrybutor.
Opracowanie
mgr farm. Ewa Zygadło-Kozaczuk
na podstawie materiałów z Komisji Europejskiej oraz GIS
Obowiązujące akty prawne dotyczące produktów kosmetycznych:
https://eur-lex.europa.eu/homepage.html
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32009R1223
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych
UWAGA na stronie Eur-Lex dostępny jest tekst jednolity zawierający zmiany wprowadzone od 2009 r.
Decyzja wykonawcza Komisji z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących załącznika I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 dotyczącego produktów kosmetycznych (2013/674/UE)
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 655/2013 z dnia 10 lipca 2013 r. określające wspólne kryteria dotyczące uzasadniania oświadczeń stosowanych w związku z produktami kosmetycznymi
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180002227
Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych (Dz. U. poz. 227)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie ośrodka uprawnionego do dostępu do informacji o produkcie kosmetycznym (Dz. U. poz. 417)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lutego 2019 r. w sprawie ośrodka administrującego Systemem Informowania o Ciężkich Działaniach Niepożądanych Spowodowanych Stosowaniem Produktów Kosmetycznych (Dz.U. poz. 350)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie określenia wzorów wniosków oraz zaświadczenia związanych z wykazem zakładów wytwarzających produkty kosmetyczne (Dz. U. poz. 435)
https://e-dtp.pl/ogolne-zasady-dystrybucji-kosmetykow-cz-1-2/
