W prasie pojawia się wiele informacji na temat przyszłych szczepionek na COVID-19 i ich finansowania. Trwają badania kliniczne nad szczepionką. Poniżej przedstawiamy streszczenie tego co dzieje się w badaniach i kto dzierży palmę pierwszeństwa w wyścigu szczepionkowym.
We francuskim dzienniku Le Monde z dnia 14 sierpnia 2020 r. możemy przeczytać, że Unia Europejska zarezerwowała co najmniej 300 mln dawek szczepionki na COVID-19 w firmie Astra Zeneca, która prowadzi aktualnie badania kliniczne nad szczepionką. Komisja Europejska prowadzi także negocjacje dotyczące zakupu szczepionek z innymi firmami farmaceutycznymi takimi jak: Johnson&Johnson, Sanofi Aventis oraz GlaxoSmithKline. Bruksela prowadzi także rozmowy w tej sprawie z firmą Pfizer i Moderna.
1. Jakie projekty są najbardziej zaawansowane?
Amerykańska firma biotechnologiczna Moderna przeszła pod koniec lipca do III fazy badań klinicznych nad swoją szczepionką. Jej skuteczność będzie testowana na 30 000 osób w Stanach Zjednoczonych: połowa z nich otrzyma dawkę 100 mikrogramów, a pozostali otrzymają placebo.
W Chinach, na początku lipca, firma Sinovac ogłosiła, że rozpoczyna końcową fazę rozwoju szczepionki we współpracy z brazylijską firmą Butantan. Badaniami zostanie objętych około 9000 pracowników służby zdrowia w Brazylii, kraju, który jest ciężko doświadczony przez pandemię. Badania kliniczne III fazy mają być prowadzone na obszarze, gdzie wirus jest nadal bardzo aktywny.
Pod koniec czerwca, także w Brazylii, firma AstraZeneca rozpoczęła testowanie szczepionki, opracowanej we współpracy z Uniwersytetem Oksfordzkim, na 5000 wolontariuszy.
Natomiast firma Pfizer, we współpracy z niemiecką firmą biotechnologiczną BioNTech, zaplanowała rozpoczęcie III fazy badań pod koniec lipca. W kolejnych tygodniach testy nad szczepionką rozpoczną się także w firmie Sanofi. We wrześniu Johnson & Johnson zapowiada swoje badania, w dalszych tygodniach, jesienią, amerykańska firma biotechnologiczna Novavax.
Badaniom naukowym towarzyszy również walka o finansowanie. Według think tanku Policy Cures Research, na opracowanie szczepionki przeznaczono już ponad 4,5 mld dolarów (3,86 mld euro). Większość nakładów finansowych jest kierowana do Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, krajów Unii Europejskiej (głównie do Francji) i do Chin.
2. Kiedy możemy spodziewać się szczepionki?
Naukowcy szacują, że potrzeba minimum 18 miesięcy na opracowanie szczepionki. Zazwyczaj cały proces, od opracowania do momentu zastosowania szczepionki w ogólnej populacji, trwa około 10 lat. Jednak obecna sytuacja pandemii sprawia, że ramy czasowe wynalezienia i zastosowania szczepionki zostały bardzo skrócone. Nie zmienia to jednak faktu, że nie będzie można rozpocząć szczepień na dużą skalę, jeżeli nie będzie wystarczających danych na temat skuteczności, ale przede wszystkim na temat bezpieczeństwa zastosowania szczepionki u ludzi.
Dlatego specjaliści jako datę najbardziej prawdopodobną wprowadzenia szczepionki na SARS-COV 2, podają okres od kwietnia do września 2021 roku.
Czy ten termin jest realny przekonamy się zapewne w najbliższych miesiącach gdy będziemy dysponowali wynikami III fazy badań klinicznych. Istnieje szansa, że z ponad 200 prowadzonych obecnie projektów badań nad nową szczepionką na SARS-COV-2, wyłonią się kandydaci, którzy spełnią zasady skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. Pozostaje jednak pytanie jaka to będzie szczepionka, jaką technologią wytwarzana i czy tak wielkie tempo jej opracowywania i badania nie wpłynie na bezpieczeństwo stosowania u ludzi.
Opracowanie
mgr farm. Ewa Zygadło-Kozaczuk
Źródła:
- L’Union européenne avance dans son approvisionnement en vaccins, Le Monde 14.08.2020 r,
- Calendrier, essais cliniques, financements : où en est-on de la course au vaccin contre le Covid-19 ?, Le Monde 27.07.2020 r.
